Πώς μπορεί να διδαχθεί η επιχειρηματικότητα;

Καθώς η κρίση βαθαίνει, η επιχειρηματικότητα συνεχίζει να ανεβαίνει στη βιομηχανική, επαγγελματική, πολιτική και οικονομική ατζέντα.

Συχνά τη βλέπουμε ως μια πιθανή λύση, τουλάχιστον σε κάποιο ποσοστό, της υφιστάμενης καταστροφικής ανεργίας, ειδικά για τους νέους. Ωστόσο, η επιχειρηματικότητα απέχει πολύ από να είναι πανάκεια για όλα τα δεινά της οικονομικής μας. Είναι ένας δύσκολος και χρονοβόρος δρόμος γεμάτος ρίσκο. Απαιτεί μια ευρεία ποικιλία ικανοτήτων και γνώσεων που πρέπει να εφαρμοστούν στην πράξη με επιτυχία. Και είναι αυτή η ανάγκη που η εκπαίδευση στην επιχειρηματικότητα προσπαθεί να καλύψει σε σχολικές τάξεις, μέσα σε πανεπιστήμια ή σε ειδικά προγράμματα για τους επίδοξους επιχειρηματίες Δεν είναι μόνο οι μικρές νεοφυείς επιχειρήσεις βέβαια που μπορούν να επωφεληθούν από την αυξημένη δημιουργικότητα, την καινοτομία, και την ευέλικτη εκκίνηση (lean startup) των νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Αυτό το είδος της νοοτροπίας είναι επωφελές για πολλούς άλλους εργοδότες, στους τομείς των δημοσίων, ιδιωτικών και μη κερδοσκοπικών οργανισμών. Σε κάποιο βαθμό, η εκπαίδευση στην επιχειρηματικότητα είναι δυνητικά χρήσιμη για όλους

"Πώς μπορεί να διδαχθεί η επιχειρηματικότητα;" είναι ένα από τα ερωτήματα που έχουμε τόσο εγώ όσο και οι συνάδελφοί μου. Υπάρχει μια αίσθηση ότι οι επιχειρηματίες γεννιούνται, δε γίνονται, και ότι όσοι έχουν το «πακέτο» ούτε χρειάζονται ούτε επιθυμούν εκπαίδευση στην επιχειρηματικότητα. Ωστόσο, δεκαετίες έρευνας δείχνουν σαφώς ότι υπάρχουν πολύ και διαφορετικοί τρόποι με τους οποίους η εκπαίδευση και το επιχειρείν μπορούν συνδυαστούν γόνιμα. Τρεις από τους πιο σημαντικούς είναι η εκπαίδευση σχετικά με την επιχειρηματικότητα, η εκπαίδευση για την επιχειρηματικότητα, και η εκπαίδευση μέσω τηςεπιχειρηματικότητας.

Καταρχήν, υπάρχει η εκπαίδευση σχετικά με την επιχειρηματικότητα, η οποία συχνά απευθύνονται σε ειδικούς, συμβούλους, προσωπικό υποστήριξης, καθώς και πανεπιστημιακούς. Αυτό το είδος των Προγραμμάτων και των μαθημάτων επικεντρώνεται στα ευρήματα σχετικά με το ποιος και γιατί γίνεται επιχειρηματίας, ποιες διαδικασίες τον οδηγούν εκεί, τι επίδραση έχει το περιβάλλον πάνω του και τι είναι αυτό που μπορεί να οδηγήσει τόσο στην επιτυχία και στην αποτυχία

Δεύτερον, υπάρχει η εκπαίδευση για την επιχειρηματικότητα. Στόχοι αυτών των Προγραμμάτων είναι η ενίσχυση των επιχειρηματικών δεξιοτήτων (όπως η δημιουργική σκέψη), ο εντοπισμός και η διαμόρφωση επιχειρηματικών ιδεών, η δημιουργία δικτύων (networking), καθώς και o σχεδιασμός και η δημιουργία νέων καινοτόμων επιχειρήσεων. Η εκπαίδευση για την επιχειρηματικότητα βοηθά, επίσης, τους επίδοξους επιχειρηματίες να διαχειριστούν όλες τις σύνθετες λειτουργικές πτυχές των επιχειρήσεων, από τη διοίκηση προσωπικού μέχρι τη χρηματοδότηση, και από το μάρκετινγκ μέχρι την παραγωγή. Οι επιχειρηματίες, και οι επιχειρηματικές ομάδες, πρέπει να ενεργούν ως διαχειριστές του συνόλου της επιχείρησης, έχοντας στη διάθεση τους μια «εργαλειοθήκη» ικανοτήτων σε όλους τους τομείς προκειμένου να ανταπεξέλθουν με δεξιοτεχνία και επαγγελματισμό.

Τέλος, υπάρχει η εκπαίδευση μέσω της επιχειρηματικότητας. Εδώ, η κύρια εκπαιδευτική φιλοσοφία είναι ότι ο καλύτερος τρόπος για να μάθει κανείς την επιχειρηματικότητα, είναι με το να την βιώσει. Αυτή η ενεργή μορφή μάθησης γίνεται συχνά με τον εξής τρόπο: οι συμμετέχοντες αναλαμβάνουν μια ομαδική εργασία μέσω της οποίας γνωρίζουν όλα τα βασικά στάδια της επιχειρηματικής διεργασίας, από τη δημιουργία της αρχικής ιδέας, στην ανάλυση βιωσιμότητας, εν συνεχεία στον επιχειρηματικό σχεδιασμό και φυσικά στην έναρξη λειτουργίας της επιχείρησης. Προσομοιώσεις σε υπολογιστή (serious gaming), παρατήρηση επιχειρηματιών στο πεδίο και εξάσκηση των κύριων δεξιοτήτων της επιχειρηματικής δράσης στον «πραγματικό κόσμο» είναι, επίσης, μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση μέσω της επιχειρηματικότητας.

Και οι τρεις μορφές της εκπαίδευσης για την επιχειρηματικότητα είναι ζωτικής σημασίας. Όμως, η βιωματική μάθηση μέσα από την πράξη βρίσκεται επί του παρόντος στην πρώτη γραμμή της έρευνας και της πρακτικής. Οι μελετητές υποστηρίζουν σθεναρά ότι υπάρχει πραγματική ανάγκη η μάθηση να προχωρήσει ακολουθώντας την αρχή "from the zoo to the jungle", με άλλα λόγια από την τάξη στο επιχειρηματικό πλαίσιο. Τα επιχειρήματά τους έχουν βρει απήχηση σε σημαντικές προσωπικότητες του επιχειρηματικού χώρου, όπως για παράδειγμα ο Richard Branson. Η μάθηση μέσα από την επιχειρηματική δράση περιλαμβάνει την έκθεση των μαθητών στον πραγματικό κόσμο του επιχειρηματία, στη ζούγκλα του σύγχρονου επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Προγράμματα στον «πραγματικό κόσμο» είναι δύσκολο να οργανωθούν, να εκτελεσθούν και να αξιολογηθούν. Είναι απρόβλεπτα, εκτός του άμεσου ελέγχου μας και προϋποθέτουν στενές σχέσεις με ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων και εταίρων. Καθώς το περιβάλλον γίνεται όλο και πιο δύσκολο και ταραγμένο, μια τέτοια προσέγγιση είναι συχνά «ενοχλητική» και δύσκολη για τους μαθητές. Τα οφέλη είναι όμως πραγματικά πάρα πολλά. Το να φύγουμε από την άνεση των αιθουσών διδασκαλίας μας, είναι βέβαια μια πρόκληση και για εμάς τους εκπαιδευτικούς, αλλά αν θέλουμε να βοηθήσουμε στην καταπολέμηση της κρίσης με τον δικό μας τρόπο τότε αυτό είναι ακριβώς ότι πρέπει να κάνουμε... Είναι καιρός η εκπαίδευση στην επιχειρηματικότητα να γινεί και η ίδια πιο επιχειρηματική.

Δείτε εδώ το άρθρο της Sarah Drakopoulou-Dodd, Associate Professor of Entrepreneurship, Academic Director of AHEAD-ALBA Hub for Enterprise and Development and MSc in Entrepreneurship στο blog του ALBA.