Σχιζοφρένεια: Ενα τεστ στον οφθαλμίατρο θα αρκεί για τη διάγνωση

 Οι συμμετέχοντες στη μελέτη έβλεπαν κουκκίδες να κινούνται σε μια οθόνη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το σενάριο ήταν τέτοιο ώστε η μία κουκκίδα να κυνηγά την άλλη, ενώ σε άλλες δεν υπήρχε κυνηγητό. Αυτό που ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες ήταν να αναγνωρίσουν αν υπήρχε ή όχι το στοιχείο της καταδίωξης. Οι ερευνητές αποκάλυψαν ότι τα άτομα με τάσεις παρανοϊκής σκέψης ή τελεολογικής σκέψης κατέγραψαν χειρότερες επιδόσεις στο τεστ, αναφέροντας συχνότερα -και με αυτοπεποίθηση- ότι έβλεπαν καταδίωξη εκεί όπου στην πραγματικότητα δεν υπήρχε.

Η παράνοια σχετίζεται με την εσφαλμένη απόδοση κακών προθέσεων στους άλλους, ενώ η τελεολογική σκέψη αποδίδει βαθύτερο σκοπό στα γεγονότα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, πρόκειται για δύο καταστάσεις που συνδέονται με την ψύχωση και τη σχιζοφρένεια, έχουν όμως και μια βασική διαφορά: Ενώ η παράνοια έχει συνήθως αρνητική χροιά, η τελεολογική σκέψη τείνει να είναι ουδέτερη ή θετική.

Τα αποτελέσματα της έρευνας αποκάλυψαν κι άλλο ένα ενδιαφέρον στοιχείο: Όταν ζητήθηκε στους συμμετέχοντες να προσδιορίσουν ποια κουκίδα ήταν αυτή που δίωκε και ποια αυτή που διωκόταν, οι απαντήσεις διέφεραν ανάλογα με το αν οι συμμετέχοντες παρουσίαζαν ενδείξεις παράνοιας ή τελεολογίας. «Τα άτομα με παράνοια δυσκολεύονταν να εντοπίσουν ποια κουκίδα διωκόταν, ενώ τα άτομα με υψηλή τελεολογία δυσκολεύονταν να εντοπίσουν την κουκκίδα που κυνηγούσε», διευκρίνισε ο επικεφαλής συγγραφέας δρ. Santiago Castiello. Αυτή η απόκλιση δείχνει ότι οι δύο καταστάσεις διέπονται από διαφορετικούς γνωστικούς μηχανισμούς, κάτι που είναι απαραίτητο να ληφθεί υπόψη στις μελλοντικές διαγνωστικές και θεραπευτικές στρατηγικές.

«Μας ενδιαφέρει πραγματικά το πώς οργανώνεται ο νους», εξήγησε ο δρ. Philip Corlett, κύριος συγγραφέας και αναπληρωτής καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Yale. «Οι σκόπιμες συμπεριφορές -όπως η αντίληψη ότι κάποιος κυνηγάει κάποιον άλλον- πιστεύεται ότι προκύπτουν σε ανώτερες εγκεφαλικές λειτουργίες. Eδώ, όμως, παρατηρούμε αυτές τις εμπειρίες σε χαμηλότερο επίπεδο: Στην οπτική αντίληψη. Αυτό είναι συναρπαστικό και πολλά υποσχόμενο για την κατανόηση της ψύχωσης», συμπλήρωσε.

Ο δρ. Corlett και η ομάδα του σημειώνουν επίσης ότι οι ψευδαισθήσεις -σύμπτωμα της ψύχωσης- συχνά περιλαμβάνουν κοινωνικά στοιχεία, ενισχύοντας την ιδέα της σύνδεσης οπτικής και λανθασμένης κοινωνικά αντίληψης.